Những ca khúc viết về ngày bầu cử

Mới đây, khi nghe đĩa nhạc các ca khúc tiêu biểu về bầu cử Quốc hội (Văn phòng Quốc hội phối hợp với Hội Nhạc sĩ Việt Nam thực hiện) có ca khúc Ngày Quốc hội của nhạc sĩ Đỗ Nhuận. Đâu Quốc dân Việt Nam mau. Bầu lấy người ra chiến đấu. Ai vì dân, nước quên mình. Toàn dân chúng ta bầu, ca khúc được viết theo dạng hành khúc, giai điệu vui tươi, lời ca ngân vang như lời hiệu triệu, giục giã người dân thực hiện nghĩa vụ công dân của mình. Trong lời ca ấy dường như có cả sự tự hào khi lần đầu tiên cầm lá phiếu ở một đất nước độc lập, tự do: Từ ngàn xưa tới nay Quốc dân Việt Nam mới thấy. Bấy lâu nay toàn dân khát khao hôm nay. Mong được quyền người công dân cầm lá phiếu đi bầu… Những ca từ “quốc dân”, “hoàn cầu”… gợi lại không khí lịch sử một thời, khi cả dân tộc cùng chung một lòng bảo vệ nền độc lập non trẻ của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa.

Đội văn nghệ tuyên truyền lưu động của
Trung tâm Văn hóa tỉnh Khánh Hòa thể hiện ca khúc “Lá phiếu niềm tin”

Lần đầu tiên nghe Ngày Quốc hội trong chương trình văn nghệ tuyên truyền bầu cử của Trung tâm Văn hóa tỉnh, người viết ngạc nhiên vì sao từ trước đến nay không nghe nói đến ca khúc này. Tìm hiểu thêm mới biết, ca khúc này có một số phận khá ly kỳ. Trong hồi ký Âm thanh cuộc đời (Nhà xuất bản Âm nhạc ấn hành năm 2003), nhạc sĩ Đỗ Nhuận có nhắc đến bài hát này như sau: “Trước ngày 6-1-1946, tôi đã sáng tác bài hát có tính thời sự Ngày Quốc hội và đưa Đoàn Quân nhạc phổ biến với lời mở đầu: Đâu quốc dân Việt Nam mau. Cùng nhau cầm lá phiếu mau. Sau đó bản nhạc đã bị thất lạc”. Khi viết những dòng hồi ký ấy, nhạc sĩ Đỗ Nhuận chắc hẳn cũng không thể ngờ hơn 60 năm sau vẫn có người còn thuộc bài hát ấy. Đó là ông Phạm Văn Nùng (sinh năm 1935, ở Hà Nội) từng sinh hoạt trong Đội thiếu nhi Tô Hiệu đã hát vang Ngày Quốc hội chào mừng ngày Tổng tuyển cử đầu tiên của nước Việt Nam độc lập (6-1-1946). Mỗi khi đến kỳ bầu cử, lòng ông Nùng lại xốn xang bởi một ca khúc hay như thế sao không được hát và cũng không có trong quyển sách nào. Năm 2010, ông Nùng đã viết thư gửi Hội Nhạc sĩ Việt Nam với mong muốn tìm lại nguồn gốc bài hát năm xưa, vì ông không nhớ tên bài hát cũng như tác giả. Lá thư đến tay nhạc sĩ Đỗ Hồng Quân - Chủ tịch Hội Nhạc sĩ Việt Nam. Sau quá trình truy tìm, nhạc sĩ Đỗ Hồng Quân phát hiện ca khúc mà ông Nùng nhờ tìm chính là bài hát Ngày Quốc hội của cha ông - nhạc sĩ Đỗ Nhuận. Sau đó không lâu, Đài Truyền hình Việt Nam đã tìm được trong kho lưu trữ của thư viện Quốc gia Báo Quốc hội, số ra ngày 2-1-1946, có đăng trang trọng ca khúc Ngày Quốc hội với lời ca trùng khớp hoàn toàn với trí nhớ của ông Nùng. Câu chuyện về ca khúc Ngày Quốc hội được công bố, làm nức lòng bao thế hệ người yêu nhạc. Trong lễ kỷ niệm 70 năm Quốc hội Việt Nam (6-1-2016), ca khúc này đã vang lên trong sự bồi hồi, xúc động của nhiều người. Dù là một sáng tác có tính chất thời sự khi ấy, nhưng giai điệu và lời ca của Ngày Quốc hội rất tình cảm, không chỉ là sự “đặt hàng” của thời cuộc, mà còn chính là tiếng lòng của nhạc sĩ khi ấy.

Trong những tác phẩm về đề tài bầu cử được sáng tác trong những năm gần đây, ca khúc Lá phiếu niềm tin (nhạc Xuân Chung - Quốc Vụ, thơ: Việt Dũng) được nhiều người biết đến hơn cả, bởi lời ca nhẹ nhàng, giai điệu trữ tình. Em cầm lá phiếu trên tay, nặng tình dân nghĩa nước, nơi gửi gắm những niềm mơ ước. Cho ngày mai, ngày mai. Anh cầm lá phiếu trên tay. Giữ trọn niềm tin mơ ước, nơi gặp nhau lòng đầy ý Đảng. Cho ngày mai, ngày mai… Ca từ dung dị, không hề hô hào mà gắng sức thuyết phục, hàm chứa trách nhiệm công dân sâu sắc. Lá phiếu thể hiện nguyện vọng của những người công dân trước ngày hội bầu cử: Đây lá phiếu niềm tin, gửi trao người vì dân vì nước. Đây lá phiếu niềm tin dành cho người đức rộng tài cao. Đất nước ngày thêm tươi sáng. Đang chờ lá phiếu hôm nay.

Ca khúc Lá phiếu niềm tin từng được NSƯT Ái Xuân thể hiện rất thành công; được Văn phòng Quốc hội chọn là bài hát chính thức cho kỳ bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XII. Bài hát ngắn gọn nhưng đã gợi nhắc nhở trách nhiệm người đi bầu và người được bầu vào Quốc hội; thể hiện được tình cảm, sự kỳ vọng của người dân Việt Nam trước mỗi kỳ bầu cử.