Dưới cờ Đảng quang vinh: 95 năm gìn giữ và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc

Dưới cờ Đảng quang vinh: 95 năm gìn giữ và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc

• Bởi Tuyên giáo Tỉnh ủy Khánh Hòa
• 12/02/2025 08:56:16
• 45 lượt xem
• 0 lượt thích
• 0 bình luận

Tự hào 95 mùa xuân có Đảng. Ảnh: doanthanhnien.vn

Bản sắc văn hóa dân tộc Việt Nam là nguồn cội sức mạnh và sự trường tồn

Như một cây đại thụ vững chãi, bám rễ sâu vào lòng đất mẹ, văn hóa Việt Nam là kết tinh của những giá trị tinh thần và vật chất, được vun đắp qua hàng nghìn năm lịch sử. Bản sắc văn hóa ấy, tựa như dòng máu chảy trong huyết quản mỗi người con đất Việt, là nguồn cội của sức mạnh, là nền tảng của sự trường tồn.

Đó trước hết là lòng yêu nước nồng nàn, ý chí tự cường, bất khuất, được hun đúc qua biết bao cuộc chiến tranh vệ quốc vĩ đại. Từ Bà Trưng, Bà Triệu, Trần Hưng Đạo, Lê Lợi, Quang Trung... đến thời đại Hồ Chí Minh, tinh thần ấy vẫn luôn cháy bỏng, thôi thúc lớp lớp thế hệ người Việt Nam đứng lên bảo vệ non sông, gìn giữ độc lập, tự do. Không chỉ trong chiến tranh, lòng yêu nước còn được thể hiện qua ý chí vươn lên trong mọi hoàn cảnh khó khăn, qua tinh thần lao động cần cù, sáng tạo, qua khát vọng xây dựng đất nước ngày càng giàu đẹp, văn minh. Sức mạnh của văn hóa Việt Nam còn nằm ở tinh thần đoàn kết, tương thân tương ái, "một cây làm chẳng nên non, ba cây chụm lại nên hòn núi cao". Từ ngàn xưa, cha ông ta đã biết cố kết cộng đồng, "bầu ơi thương lấy bí cùng", "lá lành đùm lá rách", tạo nên sức mạnh để chống chọi với thiên tai, địch họa, xây dựng cuộc sống ấm no, hạnh phúc. Tình làng nghĩa xóm, tình đồng bào, nghĩa đồng chí... đã trở thành những giá trị đạo đức cao đẹp, được truyền từ đời này sang đời khác. Trọng nghĩa tình, coi trọng đạo lý làm người, đó là nét đẹp in đậm trong bản sắc văn hóa Việt Nam. Đạo hiếu, lòng biết ơn, sự thủy chung, son sắt... luôn được đề cao, trở thành thước đo phẩm giá con người. "Uống nước nhớ nguồn", "ăn quả nhớ kẻ trồng cây", những câu ca dao, tục ngữ ấy đã thấm sâu vào tâm hồn người Việt, nhắc nhở mỗi người về trách nhiệm với tổ tiên, với cộng đồng, với đất nước. Trong lao động sản xuất, người Việt Nam luôn thể hiện đức tính cần cù, sáng tạo, không ngại khó, ngại khổ. Từ những cánh đồng lúa nước mênh mông đến những làng nghề thủ công tinh xảo, từ những công trình kiến trúc độc đáo đến những phát minh khoa học, kỹ thuật... tất cả đều là kết quả của quá trình lao động miệt mài, sáng tạo không ngừng nghỉ.

Và dù trải qua bao thăng trầm của lịch sử, người Việt Nam vẫn giữ được tinh thần lạc quan, yêu đời. Những lễ hội truyền thống, những làn điệu dân ca, những câu chuyện cổ tích... là minh chứng cho tâm hồn phong phú, lạc quan của người Việt. Tiếng cười, tiếng hát, điệu múa... như xua tan đi những mệt nhọc, lo toan của cuộc sống, tiếp thêm sức mạnh để con người vượt qua mọi khó khăn, thử thách. Bản sắc văn hóa Việt Nam không chỉ là sự gìn giữ những giá trị truyền thống mà còn là sự tiếp thu có chọn lọc tinh hoa văn hóa nhân loại. Người Việt Nam luôn mở lòng, sẵn sàng học hỏi, giao lưu với các nền văn hóa khác, để làm giàu thêm, phong phú thêm bản sắc của mình. Chính sự kết hợp hài hòa giữa truyền thống và hiện đại, giữa bản sắc và hội nhập đã tạo nên sức sống mãnh liệt của văn hóa Việt Nam.

Ánh sáng soi đường của Đảng trên hành trình vĩ đại của dân tộc

Ngay từ khi mới ra đời, Đảng Cộng sản Việt Nam đã xác định văn hóa là một mặt trận quan trọng, là động lực thúc đẩy sự phát triển của xã hội. Nhận thức sâu sắc về vai trò của văn hóa, Đảng đã đề ra đường lối, chủ trương đúng đắn, phù hợp với từng giai đoạn lịch sử, lãnh đạo nhân dân gìn giữ và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc.

Trong những năm tháng trước Cách mạng tháng Tám, khi đất nước còn chìm trong đêm dài nô lệ, Đảng đã chủ trương xây dựng một nền văn hóa mới, mang tính dân tộc, khoa học, đại chúng, chống lại văn hóa nô dịch của thực dân Pháp. Đề cương về văn hóa Việt Nam (1943), do Tổng Bí thư Trường Chinh khởi thảo, đã trở thành kim chỉ nam cho hoạt động văn hóa, văn nghệ, khơi dậy lòng yêu nước, tinh thần tự hào dân tộc, cổ vũ nhân dân đứng lên đấu tranh giành độc lập.

Trong hai cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ cứu nước, văn hóa đã trở thành vũ khí sắc bén trên mặt trận tư tưởng. Những bài hát, bài thơ, vở kịch, bộ phim... mang đậm tinh thần yêu nước, ý chí chiến đấu, đã cổ vũ, động viên quân và dân ta vượt qua mọi khó khăn, gian khổ, hy sinh, giành thắng lợi vẻ vang. Văn hóa kháng chiến, văn hóa cứu quốc đã góp phần quan trọng vào thắng lợi của sự nghiệp giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước.

Bước vào thời kỳ xây dựng chủ nghĩa xã hội và đổi mới, Đảng ta tiếp tục khẳng định vai trò quan trọng của văn hóa. Nghị quyết Trung ương 5 khóa VIII (1998) về "Xây dựng và phát triển nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc" đã đánh dấu bước phát triển quan trọng trong tư duy lý luận của Đảng về văn hóa. Nghị quyết đã xác định văn hóa là nền tảng tinh thần của xã hội, vừa là mục tiêu, vừa là động lực của sự phát triển bền vững.

Trong suốt 95 năm qua, Đảng ta luôn quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo công tác văn hóa, ban hành nhiều nghị quyết, chỉ thị, kết luận về văn hóa, xây dựng và hoàn thiện hệ thống pháp luật về văn hóa, tạo hành lang pháp lý cho sự phát triển của văn hóa. Đảng cũng chú trọng xây dựng đội ngũ cán bộ văn hóa, văn nghệ, những người chiến sĩ trên mặt trận tư tưởng, góp phần quan trọng vào việc gìn giữ và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc.

Kết tinh giá trị trong 95 năm

Dưới sự lãnh đạo của Đảng, công cuộc gìn giữ và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc đã đạt được những thành tựu to lớn, toàn diện trên nhiều lĩnh vực, làm phong phú thêm đời sống tinh thần của nhân dân, góp phần quan trọng vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Công tác bảo tồn và phát huy các di sản văn hóa đã đạt được những kết quả đáng tự hào. Hàng nghìn di tích lịch sử - văn hóa, danh lam thắng cảnh được xếp hạng, bảo tồn, tôn tạo, trở thành những điểm đến hấp dẫn, thu hút du khách trong và ngoài nước. Nhiều di sản văn hóa phi vật thể của Việt Nam đã được UNESCO công nhận là di sản văn hóa thế giới, như Nhã nhạc cung đình Huế, Không gian văn hóa Cồng chiêng Tây Nguyên, Dân ca Quan họ Bắc Ninh, Ca trù, Hát Xoan, Tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương... Đây không chỉ là niềm tự hào của dân tộc mà còn là sự khẳng định giá trị văn hóa Việt Nam trên trường quốc tế.

Các lễ hội truyền thống, các làng nghề thủ công, các loại hình nghệ thuật dân gian... được quan tâm, đầu tư, phục dựng và phát triển, góp phần làm phong phú thêm đời sống văn hóa tinh thần của nhân dân. Các loại hình nghệ thuật hiện đại như sân khấu, điện ảnh, âm nhạc, hội họa... cũng có những bước phát triển đáng kể, vừa mang đậm bản sắc dân tộc, vừa tiếp thu tinh hoa văn hóa thế giới. Văn hóa đọc được chú trọng phát triển, với hệ thống thư viện, nhà xuất bản, nhà sách ngày càng được mở rộng và nâng cao chất lượng hoạt động. Nhiều chương trình, hoạt động khuyến đọc được tổ chức, góp phần nâng cao dân trí, bồi dưỡng tâm hồn cho thế hệ trẻ.

Đảng và Nhà nước luôn quan tâm đến việc phát triển văn hóa trong cộng đồng các dân tộc thiểu số, bảo tồn và phát huy tiếng nói, chữ viết, trang phục, phong tục, tập quán, lễ hội... của các dân tộc. Nhiều chương trình, dự án hỗ trợ phát triển kinh tế - xã hội, nâng cao đời sống vật chất và tinh thần cho đồng bào các dân tộc thiểu số đã được triển khai và đạt được những kết quả tích cực. Công tác giao lưu và hợp tác quốc tế về văn hóa được đẩy mạnh, góp phần quảng bá hình ảnh đất nước, con người Việt Nam ra thế giới, đồng thời tiếp thu có chọn lọc những giá trị văn hóa tốt đẹp của các nước, làm phong phú thêm nền văn hóa dân tộc.

Vững bước vào kỷ nguyên phát triển mới

Trong bối cảnh toàn cầu hóa và hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng, công cuộc gìn giữ và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc đang đứng trước những cơ hội và thách thức mới. Sự giao thoa văn hóa mạnh mẽ, sự phát triển như vũ bão của công nghệ thông tin và truyền thông, cùng với những mặt trái của kinh tế thị trường, đã đặt ra những vấn đề cấp bách, đòi hỏi chúng ta phải có những giải pháp đồng bộ, hiệu quả.

Nguy cơ mai một bản sắc văn hóa, sự du nhập của những giá trị văn hóa ngoại lai không phù hợp, sự suy thoái đạo đức, lối sống ở một bộ phận trong xã hội, sự thiếu hụt nguồn lực đầu tư cho văn hóa, chất lượng đội ngũ cán bộ văn hóa chưa đáp ứng được yêu cầu... là những thách thức không nhỏ. Để vượt qua những thách thức này, chúng ta cần tiếp tục tăng cường sự lãnh đạo của Đảng, sự quản lý của Nhà nước đối với lĩnh vực văn hóa, hoàn thiện hệ thống pháp luật, đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục, nâng cao nhận thức của toàn xã hội về vai trò của văn hóa. Bên cạnh đó, cần đầu tư xứng đáng cho văn hóa, phát triển nguồn nhân lực văn hóa, đẩy mạnh công tác nghiên cứu khoa học về văn hóa, phát huy vai trò của gia đình, nhà trường và xã hội trong việc giáo dục văn hóa, đồng thời chủ động hội nhập quốc tế về văn hóa, tiếp thu có chọn lọc những giá trị văn hóa tốt đẹp của nhân loại. Mỗi người dân Việt Nam, đặc biệt là thế hệ trẻ, cần ý thức được trách nhiệm của mình trong việc gìn giữ và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc. Hãy trân trọng những giá trị văn hóa truyền thống, học hỏi, tiếp thu tinh hoa văn hóa nhân loại, đồng thời phê phán, đấu tranh với những biểu hiện lệch lạc, những sản phẩm văn hóa độc hại, góp phần xây dựng một nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc.

95 năm qua, dưới cờ Đảng quang vinh, văn hóa Việt Nam đã không ngừng phát triển, trở thành nguồn sức mạnh nội sinh to lớn, góp phần quan trọng vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Nhìn lại chặng đường đã qua, chúng ta càng thêm tự hào về truyền thống văn hóa hào hùng của dân tộc, về vai trò lãnh đạo sáng suốt của Đảng. Nhưng không chỉ dừng lại ở niềm tự hào, chúng ta còn mang trong mình một khát vọng lớn lao, một niềm tin mãnh liệt vào tương lai tươi sáng của đất nước.

Bước vào kỷ nguyên phát triển mới, với những thời cơ và thách thức đan xen, chúng ta kỳ vọng văn hóa Việt Nam sẽ tiếp tục là ngọn hải đăng soi đường, là động lực tinh thần mạnh mẽ để dân tộc ta vững bước tiến lên. Chúng ta kỳ vọng vào một thế hệ trẻ Việt Nam tài năng, sáng tạo, thấm nhuần những giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp, đồng thời có khả năng hội nhập quốc tế, đưa đất nước sánh vai với các cường quốc năm châu. Chúng ta kỳ vọng vào một nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc, nơi mà các giá trị truyền thống được bảo tồn, phát huy, đồng thời những tinh hoa văn hóa nhân loại được tiếp thu có chọn lọc, làm giàu thêm bản sắc văn hóa Việt. Một nền văn hóa mà ở đó, mỗi người dân đều được hưởng thụ và sáng tạo, góp phần xây dựng một xã hội phồn vinh, hạnh phúc, công bằng, dân chủ, văn minh. Chúng ta kỳ vọng vào một đất nước Việt Nam hùng cường, thịnh vượng, nơi mà văn hóa không chỉ là nền tảng tinh thần mà còn là nguồn lực quan trọng để phát triển kinh tế - xã hội, nâng cao vị thế của Việt Nam trên trường quốc tế. Một đất nước mà ở đó, mỗi người dân đều tự hào về bản sắc văn hóa độc đáo của mình, đồng thời chung tay, góp sức xây dựng một tương lai tươi sáng cho dân tộc.

Để biến những kỳ vọng đó thành hiện thực, chúng ta cần tiếp tục kiên định con đường mà Đảng và Bác Hồ đã chọn, phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc, chung sức, đồng lòng, vượt qua mọi khó khăn, thử thách. Dòng sông văn hóa Việt Nam, với những giá trị truyền thống tốt đẹp được gìn giữ và phát huy, sẽ mãi mãi cuộn chảy, mang theo hồn thiêng sông núi, khí phách cha ông, bồi đắp nên một tương lai rạng rỡ, huy hoàng cho dân tộc Việt Nam, một tương lai xứng đáng với lịch sử nghìn năm văn hiến.

Tuyết Hạnh