Giá trị vĩnh hằng của bản Tuyên ngôn Độc lập

Mở đầu bản Tuyên ngôn, Bác đã trích dẫn những lời lẽ chứa đựng nội dung thiết yếu trong hai bản tuyên ngôn nổi tiếng thế giới là Tuyên ngôn Độc lập năm 1776 của nước Mỹ và Tuyên ngôn Nhân quyền và Dân quyền năm 1791 của nước Pháp. Bản Tuyên ngôn độc lập 1945 đã nêu lên một chân lý lịch sử: “ Tất cả các dân tộc trên thế giới đều sinh ra bình đẳng, dân tộc nào cũng có quyền sống, quyền sung sướng và quyền tự do, đó là lẽ phải không ai chối cải được”.

Từ một người yêu nước, ra đi tìm đường cứu nước và trở thành người dẫn đường cho cả dân tộc. Hồ Chí Minh thấu hiểu nỗi đau của người dân mất nước, đồng bào nô lệ, lầm than đang phải sống đọa đầy và cùng cực bởi đế quốc xâm lược. Tuyên ngôn độc lập đã nêu bật những khát vọng nhân sinh quan trong đó bao trùm là nêu lên giá trị về quyền được làm người mà “tạo hóa” đã ban cho họ cuộc sống : “ Người ta sinh ra tự do, bình đẳng về quyền lợi và phải luôn được tự do và bình đẳng về quyền lợi…dân tộc nào cũng có quyền sống quyền sung sứơng và quyền tự do”. Tư tưởng xuyên suốt trong Tuyên ngôn độc lập là “Không có gì quý hơn độc lập, tự do!”. Hồ Chí Minh đã gắn quyền độc lập thiêng liêng của dân tộc với quyền cơ bản của con người là tự do. Đây là nguyên tắc pháp lý về quyền bình đẳng, quyền sống, quyền mưu cầu hạnh phúc của tất cả các dân tộc trên thế giới, với ý nghĩa là “quyền của tạo hóa, là lẽ phải, điều hiển nhiên không ai có thể chối cãi được”.

Bản “Tuyên ngôn độc lập” không phải nói với đồng bào trong nước mà còn tuyên bố trước nhân dân thế giới, tuyên bố cho bọn đế quốc thực dân đang lăm le cướp nước ta một lần nữa. Bác muốn cho nhân dân ta và nhân dân thế giới biết là dân tộc Việt Nam đứng về phía “lẽ phải”, về phía văn minh của nhân loại. Tuyên Ngôn là một cáo trạng đanh thép lên án và tố cáo, vạch trần những âm mưu thủ đọan thâm độc chủ nghĩa đế quốc tư bản nói chung và chủ nghĩa thực dân Pháp nói` riêng, suốt tám mưoi năm đã lợi dụng lá cờ tự do, dân chủ để đô hộ và áp bức bóc lột một dân tộc luôn khát vọng đuợc sống tự do và độc lập: “ Thế mà hơn tám mươi năm nay, bọn thực dân Pháp lợi dụng lá cờ tự do, bình đẳng bác ái đến cướp nước ta. Hành động của chúng trái hẳn với nhân đạo và chính nghĩa”. Nhận thức rõ bản chất của cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc, giải phóng giai cấp là nhiệm vụ hàng đầu của cách mạng Việt nam cũng không thể tách rời phong trào cách mạng thế giới và chỉ có thể giành thắng lợi khi có sự lãnh đạo của một chính đảng vô sản. Thực tiễn đã chứng minh, Đảng Cộng Sản Việt nam do Hồ Chí Minh sáng lập và rèn luyện sau 15 năm đã làm cuộc Tổng khởi nghĩa tháng Tám thắng lợi, chính quyền về tay nhân dân, nền độc lập nước nhà đuợc khẳng định ngay trong Tuyên ngôn Độc lập: Một dân tộc đã gan góc chống ách nô lệ của Pháp hơn tám mươi năm nay, một dân tộc đã gan góc đứng về phía Đồng minh chống phát xít mấy năm nay, dân tộc đó phải được tự do! Dân tộc đó phải đuợc độc lập!...

Lịch sử dựng nước và giữ của dân tộc Việt Nam trải qua hàng ngàn năm với bao biến thiên của thời cuộc, thịnh hay suy, hưng hoặc vong, song có một điểm chung nhất là dân tộc Việt Nam khi Tổ quốc lâm nguy hoặc bị quân thù xâm lược, dân tộc ta đều thể hiện tinh thần yêu nước, ý chí quật cường, nâng cao phẩm giá và lòng tự tôn dân tộc quyết đứng lên chống giặc ngoại xâm, giữ gìn non sông bờ cõi Việt Nam như Nam Quốc Sơn Hà của tướng quân Lý Thường Kiệt là áng hùng văn, tới Bình Ngô đại cáo của Nguyễn Trãi là những lời thề bất hủ về chiến công chống ngoại xâm của Ông,Cha ta. Khẳng định chủ quyền độc lập tự do của non sông Đại Việt.

Tuyên ngôn Độc lập ngày 2/9/1945 là sự kế thừa những giá trị truyền thống 4.000 năm của Ông, Cha ta, kết tinh những giá trị văn hóa, triết học tiến bộ của nhân loại nhất đó là chủ nghĩa Mác-Lê nin. Tuyên ngôn Độc lập có ý nghĩa to lớn và tác động sâu sắc, trực tiếp tới trào lưu chung của cách mạng thế giới, của các phong trào giải phóng dân tộc, phong trào cộng sản quốc tế trong thế kỷ XX.

Thế giới trong thế kỷ XXI đang đổi thay từng ngày từng giờ nhưng giá trị tư tưởng trong Tuyên ngôn độc lập ngày 2/9/1945 của nước Việt Nam vẫn sống mãi cùng non sông đất nước Việt nam, của nhân loại tiến bộ trên thế giới bởi tính cách mạng, tính nhân văn và chân lý thời đại: Không có gì quý hơn độc lập tự do, đã và đang là nguồn cổ vũ, động viên tinh thần to lớn cho dân tộc Việt Nam trên con đường xây dựng, củng cố và gìn giữ độc lập, tự do, hạnh phúc…Hôm nay đây, phát huy tốt nhất thời cơ, thuận lợi, vượt qua khó khăn, thách thức, toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta cần đoàn kết một lòng với quyết tâm cao, phát huy sức mạnh đoàn kết toàn dân tộc, đẩy mạnh toàn diện, đồng bộ công cuộc đổi mới, phấn đấu sớm đưa nước ta cơ bản trở thành nước công nghiệp theo hướng hiện đại; nâng cao đời sống của nhân dân. Kiên quyết, kiên trì đấu tranh bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa./.