TỔNG HỢP Ý KIẾN THẨM TRA VIỆC THỰC HIỆN NGHỊ QUYẾT GIÁM SÁT CHUYÊN ĐỀ VÀ CHẤT VẤN TỪ ĐẦU NHIỆM KỲ ĐẾN HẾT KỲ HỌP THỨ 4

Hoàn thành 17/23 nhiệm vụ về xây dựng nông thôn mới gắn với cơ cấu lại ngành nông nghiệp

Về thực hiện các nghị quyết giám sát chuyên đề, báo cáo trước Quốc hội, Tổng Thư ký, Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Nguyễn Hạnh Phúc cho biết, thực hiện Nghị quyết số 32/2016/QH14 về tiếp tục nâng cao hiệu lực, hiệu quả việc thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới gắn với cơ cấu lại ngành nông nghiệp, Chính phủ đã ban hành kịp thời, đồng bộ các văn bản hướng dẫn thực hiện chương trình; hoàn thành 17/23 nhiệm vụ theo Kế hoạch; ban hành Bộ tiêu chí quốc gia về xã nông thôn mới và bộ tiêu chí về huyện nông thôn mới; phê duyệt đề án phát triển 15.000 hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã nông nghiệp hoạt động có hiệu quả đến năm 2020; ưu tiên đầu tư cho phát triển sản xuất gắn với cơ cấu ngành nông nghiệp; tập trung phát triển theo chuỗi giá trị ở 3 cấp độ; số xã và huyện đạt chuẩn nông thôn mới vượt mục tiêu đề ra; chuỗi nông sản an toàn được hình thành trên diện rộng và tiếp tục được củng cố. Việc xử lý số nợ đọng xây dựng cơ bản đạt kết quả đáng khích lệ, có 44 tỉnh cơ bản xử lý dứt điểm nợ đọng.

Tuy nhiên, còn 03 nhiệm vụ thuộc thẩm quyền của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ không hoàn thành đúng tiến độ theo Kế hoạch cụ thể: (1) sửa đổi chính sách về đất đai để khuyến khích tích tụ ruộng đất; (2) chính sách khuyến khích doanh nghiệp đầu tư trực tiếp hoặc liên kết với các cơ sở nhà nước để nghiên cứu chuyển giao khoa học công nghệ trong nông nghiệp; (3) chính sách thương mại nhằm thúc đẩy xuất khẩu nông, lâm, thủy sản, mở rộng thị trường tiêu thụ. Chính phủ cũng chưa báo cáo việc kiểm điểm, làm rõ trách nhiệm của tổ chức và cá nhân người đứng đầu để xảy ra tình trạng huy động quá sức dân, nợ đọng xây dựng cơ bản sai quy định, có hành vi tham nhũng, trục lợi.

Cập nhật, thực thi pháp luật về an toàn thực phẩm tại địa phương còn chậm

Việc thực hiện Nghị quyết số 43/2017/QH14 về đẩy mạnh việc thực hiện chính sách pháp luật về an toàn thực phẩm giai đoạn 2016 – 2020, Tổng Thư ký Quốc hội Nguyễn Hạnh Phúc cho biết, hệ thống văn bản quy phạm pháp luật về an toàn thực phẩm đã được ban hành tương đối đầy đủ, cơ bản bao quát đến các đối tượng, các công đoạn trong chuỗi sản phẩm. Công tác thanh tra, kiểm tra được đổi mới và triển khai đồng bộ, quyết liệt. Việc xử lý vi phạm nghiêm minh hơn.Vấn đề về tồn dư hóa chất, dư lượng thuốc bảo vệ thực vật, sử dụng chất cấm trong chăn nuôi đã có lộ trình và giải pháp giải quyết dứt điểm. Công tác phòng chống ngộ độc thực phẩm được triển khai quyết liệt, đồng bộ. Công tác tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật được đổi mới. Việc quản lý an toàn thực phẩm theo chuỗi, theo quá trình sản xuất được đẩy mạnh. Thực trạng đảm bảo an toàn thực phẩm nông sản từng bước được cải thiện.

Tuy nhiên, một số nhiệm vụ, giải pháp nêu trong Nghị quyết còn chưa được triển khai thực hiện nghiêm túc, một số nội dung chưa được làm rõ. Việc cập nhật, thực thi pháp luật tại địa phương còn chậm. Một số tiêu chuẩn, quy chuẩn đang trong quá trình hoàn thiện gây khó khăn trong triển khai thực hiện. Việc kiểm soát thực phẩm giả, kém chất lượng, không rõ nguồn gốc còn hạn chế; tình hình buôn lậu thực phẩm qua biên giới diễn biến phức tạp. Việc giết mổ không đảm bảo an toàn thực phẩm còn chậm chuyển biến. Tình trạng làm giả giấy tờ của cơ quan có thẩm quyền trong lĩnh vực thực phẩm vẫn diễn ra. Tử vong do ngộ độc rượu và độc tố tự nhiên còn chiếm tỷ lệ cao.

Việc tinh giản biên chế mới chỉ tập trung về số lượng

Về thực hiện Nghị quyết số 56/2017/QH14 về tiếp tục cải cách tổ chức bộ máy hành chính nhà nước tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả, theo Tổng Thư ký Quốc hội, về cơ bản, nhiều nội dung về cải cách tổ chức bộ máy hành chính nhà nước theo hướng tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả đã được Chính phủ chỉ đạo quyết liệt. Chương trình hành động về hoàn thiện chính sách, pháp luật về cải cách tổ chức bộ máy hành chính nhà nước đã được Chính phủ ban hành. Việc ban hành các nghị định, quyết định về chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn, cơ cấu tổ chức của một số Bộ, cơ quan thuộc Chính phủ đã mang lại nhiều kết quả tích cực. Đề án tổng thể sắp xếp lại các đơn vị hành chính cấp huyện và cấp xã từ nay đến năm 2021 đang được triển khai. Cơ chế một cửa liên thông được triển khai có hiệu quả. Nhiều thủ tục hành chính được cắt giảm và đơn giản hóa. Công nghệ thông tin được ứng dụng mạnh mẽ, hạ tầng công nghệ thông tin được quan tâm đầu tư.

Tổng Thư ký, Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Nguyễn Hạnh Phúc báo cáo trước Quốc hội

Tuy nhiên, việc tinh giản biên chế mới chỉ tập trung về số lượng mà chưa chú trọng tới chất lượng và vị trí việc làm. Số đầu mối không tăng nhưng chưa được sắp xếp tinh gọn. Chưa ban hành tiêu chí thành lập phòng, vụ, cục, tổng cục và tương đương thuộc các Bộ, cơ quan ngang Bộ. Một số nội dung trong báo cáo của Chính phủ chưa làm rõ hoặc không đánh giá việc thực hiện các nội dung trong Nghị quyết của Quốc hội như: việc ban hành văn bản về tiêu chí phân loại, điều kiện thành lập các đơn vị sự nghiệp công lập thuộc lĩnh vực quản lý của bộ, ngành; việc rà soát, chuyển một số nhiệm vụ và dịch vụ hành chính công thuộc ngành lĩnh vực nhà nước không nhất thiết phải thực hiện cho doanh nghiệp và các tổ chức xã hội đảm nhiệm; việc rà soát, sắp xếp lại các tổ chức phối hợp liên ngành, ban quản lý dự án...

Ghi nhân nỗ lực và kết quả trong thực hiện nghị quyết chất vấn của Quốc hội

Tổng hợp ý kiến thẩm tra của Hội đồng Dân tộc và các Ủy ban của Quốc hội về việc thực hiện các Nghị quyết chất vấn của Quốc hội, Tổng thư ký Quốc hội Nguyễn Hạnh Phúc ghi nhận những nỗ lực và kết quả cụ thể của Chính phủ, các Bộ, ngành, Viện Kiểm sát Nhân dân tối cao, Tòa án Nhân dân tối cao trong việc thực hiện các Nghị quyết số 33/2016/QH14, Nghị quyết 44/2017/QH14, Nghị quyết 55/2017/QH14 của Quốc hội về chất vấn và trả lời chất vấn trong các lĩnh vực: công thương, tài nguyên và môi trường, giáo dục và đào tạo, nội vụ, nông nghiệp và phát triển nông thôn, văn hóa, thể thao và du lịch, y tế, kế hoạch và đầu tư, tài chính, ngân hàng, thông tin và truyền thông, tư pháp…Cụ thể:

Trong lĩnh vực công thương, công tác xử lý tồn tại, yếu kém ở các dự án, doanh nghiệp một cách thống nhất, đồng bộ, đúng yêu cầu; nhiều dự án đã từng bước giảm lỗ, dần đi vào ổn định và bước đầu có lãi. Chiến lược phát triển thương mại trong nước giai đoạn đến năm 2025, tầm nhìn 2035 đang được nghiên cứu xây dựng, hoàn thiện. Tuy nhiên, những vướng mắc tại một số dự án xử lý còn chậm như xử lý tranh chấp, công tác quyết toán hoàn thành tại một số hợp đồng EPC; một số dự án, doanh nghiệp khó khăn trong việc vay vốn, tìm kiếm thị trường tiêu thụ và triển khai bán đấu giá; tình hình buôn lậu, hàng cấm, hàng giả, gian lận thương mại và vi phạm an toàn vệ sinh thực phẩm có diễn biến phức tạp; một số tiêu chí trong ngành sản xuất, lắp ráp ô tô trong nước chưa đạt mục tiêu đề ra. Năng lực của các doanh nghiệp trong ngành công nghiệp phụ trợ còn yếu.

Trong lĩnh vực tài nguyên và môi trường, tình trạng ô nhiễm môi trường tiếp tục được rà soát, đánh giá. Nhiều giải pháp kiểm soát tình trạng ô nhiễm môi trường được tổ chức thực hiện. Tuy nhiên, một số nghị định quy định chi tiết thi hành luật bảo vệ môi trường chưa được sửa đổi kịp thời. Tình trạng ô nhiễm môi trường ở một số nơi vẫn còn diễn biến phức tạp. Việc xử lý triệt để các cơ sở gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng còn hạn chế. Tình trạng ô nhiễm môi trường ở nhiều làng nghề còn khá nghiêm trọng, chế tài xử lý chưa nghiêm…

Trong lĩnh vực giáo dục và đào tạo, việc đổi mới tổ chức kỳ thi trung học phổ thông quốc gia, công tác phân luồng học sinh sau trung học cơ sở, Đề án đổi mới chương trình, sách giáo khoa, giáo dục phổ thông, Đề án dạy và học ngoại ngữ cơ bản thực hiện theo lộ trình và đạt những kết quả nhất định. Tuy nhiên, tiến độ xây dựng các đề án còn chậm so với kế hoạch, chất lượng nguồn nhân lực chưa đáp ứng được yêu cầu. Tình trạng sinh viên tốt nghiệp ra trường không tìm được việc làm còn nhiều. Kỳ thi Trung học phổ thông quốc gia còn một số tồn tại nhất định như chất lượng ngân hàng đề thi, tính bảo mật trong quy trình thi dẫn đến xảy ra sai phạm nghiêm trọng tại một số địa phương ảnh hưởng tiêu cực đến niềm tin của xã hội.

Trong lĩnh vực văn hóa, thể thao và du lịch, quy hoạch tổng thể phát triển hệ thống thiết chế văn hóa, thể thao cơ sở giai đoạn 2013-2020, định hướng đến năm 2030 đã được Chính phủ hướng dẫn, chỉ đạo tổ chức thực hiện và kiểm tra giám sát định kỳ. Tuy nhiên tình trạng xuống cấp về đạo đức gia đình, đạo đức xã hội đang ở mức nghiêm trọng. Hiệu quả của hệ thống thiết chế văn hóa và khai thác, sử dụng các công trình thể thao ở cơ sở chưa cao. Trách nhiệm quản lý nhà nước chưa thể hiện rõ nét trong việc bảo đảm hài hòa giữa bảo tồn di sản văn hóa và phát triển kinh tế – xã hội.

Trong lĩnh vực y tế, chất lượng dịch vụ khám, chữa bệnh được nâng lên; chất lượng chuyên môn cũng như thái độ ứng xử của cán bộ y tế có chuyển biến tích cực. Nhiều ứng dụng khoa học, công nghệ trong điều trị được sử dụng. Tỷ lệ người có thẻ bảo hiểm y tế tăng nhanh. Công tác quản lý giá thuốc, chất lượng thuốc tại cơ sở bán lẻ được kiểm tra và xử lý kịp thời. Tuy nhiên, tình trạng quá tải ở các bệnh viên tuyến trên chưa được khắc phục căn bản. Lợi thế của y học cổ truyền chưa được phát huy. Sự cố y khoa gây tổn hại sức khỏe người bệnh, thậm chí dẫn đến tử vong, tình trạng an ninh bệnh viện, bạo hành với cán bộ y tế tại bệnh viện vẫn còn xảy ra. Trang thiết bị y tế của một số cơ sở y tế tuyến dưới, nhất là miền núi, vùng sâu, vùng xa còn thiếu. Nguồn nhân lực tại y tế cơ sở còn thiếu về số lượng, yếu về chất lượng. Tình trạng lạm dụng thuốc kháng sinh, bán thuốc không theo đơn thuốc còn phổ biến.

Trong lĩnh vực kế hoạch và đầu tư, việc triển khai thực hiện Luật Đầu tư công, đặc biệt khi thực hiện kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2016-2020 vẫn còn những tồn tại, bất cập. Việc tái cơ cấu đầu tư vẫn mang tính ngắn hạn. Công tác xác định và lựa chọn tiêu chí đánh giá hiệu quả kinh tế-xã hội của một số công trình, dự án đầu tư công còn khó khăn.

Trong lĩnh vực tài chính, số lượng thủ tục triển khai trên cơ chế một cửa quốc gia còn thấp so với yêu cầu. Kết quả thu ngân sách từ các khu vực quan trọng nhiều năm không đạt dự toán có thể dẫn đến một số nguy cơ rủi ro tài khóa trong quá trình quản lý vay và trả nợ công. Công tác thu hồi nợ đọng gặp nhiều khó khăn. Một số nơi vẫn xảy ra tình trạng gây phiền hà, sách nhiễu đối với người nộp thuế, thiếu trách nhiệm trong thi hành công vụ, vi phạm các quy định về quản lý thuế.

Trong lĩnh vực ngân hàng, việc cơ cấu lại các tổ chức tín dụng và xử lý nợ xấu còn khó khăn. Chính phủ chưa báo cáo kết quả xử lý nợ xấu liên quan đến nợ đọng xây dựng cơ bản có nguồn gốc từ ngân sách nhà nước Trung ương, địa phương và nợ xấu của doanh nghiệp nhà nước, nợ xấu cho vay theo các chương trình, dự án, chỉ định của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, nợ được bảo lãnh.

Trong lĩnh vực thông tin và truyền thông, Chính phủ đã quyết tâm trong việc triển khai Chính phủ điện tử, chính quyền điện tử trong công tác hành chính. Việc sử dụng dịch vụ công trực tuyến được đẩy mạnh. Tuy nhiên, hệ thống công nghệ thông tin chưa đồng bộ, hiệu quả hoạt động chưa cao; tiến độ phê duyệt Đề án quy hoạch phát triển và quản lý báo chí toàn quốc đến năm 2025 còn chậm. Vẫn còn tình trạng cơ quan báo chí đưa tin theo hướng giật gân, câu khách gây phản cảm.

Các đại biểu Quốc hội tại phiên chất vấn và trả lời chất vấn

Đối với lĩnh vực tư pháp, Tổng Thư ký Nguyễn Hạnh Phúc chỉ rõ, vẫn còn một số vụ việc dân sự quá hạn do nguyên nhân chủ quan của Tòa án. Tỷ lệ bản án hành chính bị hủy, sửa do nguyên nhân chủ quan mặc dù giảm nhưng vẫn chưa đạt chỉ tiêu theo yêu cầu của Quốc hội. Công tác giải quyết, xét xử vụ án hành chính gặp nhiều khó khăn. Công tác thực hành quyền công tố và kiểm sát các hoạt động tư pháp còn để xảy ra trường hợp bị can bị oan trong giai đoạn truy tố; còn trường hợp phải rút quyết định truy tố trước khi mở phiên tòa; một số trường hợp truy tố thiếu căn cứ. Các vụ án tham nhũng, kinh tế, chức vụ bị trả hồ sơ yêu cầu điều tra bổ sung vẫn chiếm tỷ lệ lớn. Tỷ lệ giải quyết tin báo, tố giác tội phạm và kiến nghị khởi tố và tỷ lệ điều tra, khám phá án rất nghiêm trọng và đặc biệt nghiêm trọng chưa đạt yêu cầu của Nghị quyết số 37; việc điều tra, khám phá nhóm tội phạm liên quan đến chiếm đoạt tài sản vẫn chiếm tỷ lệ cao trong cơ cấu tội phạm nhưng tỷ lệ phát hiện còn thấp. Việc cử đại diện UBND tham gia các vụ án hành chính theo quy định thực hiện vẫn chưa nghiêm, số vụ án vắng mặt đại diện của UBND nhiều hơn các năm trước. Vẫn còn tồn đọng nhiều bản án hành chính chưa được thi hành. Chính phủ vẫn chưa xử lý trách nhiệm đối với người phải thi hành án hành chính mà không thi hành theo quy định của pháp luật.

* Sau báo của Tổng Thư ký Quốc hội, Quốc hội nghe Ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Trưởng Ban Dân nguyện của Ủy ban Thường vụ Quốc hội Nguyễn Thanh Hải trình bày Báo cáo kết quả giám sát việc giải quyết kiến nghị của cử tri gửi đến kỳ họp thứ 5, Quốc hội khóa XIV (tối đa 15 phút) và tiến hành chất vấn và trả lời chất vấn về các vấn đề liên quan.