Vai trò của Mặt trận Việt Minh tỉnh đối với thắng lợi của Cách mạng tháng Tám năm 1945 ở Khánh Hòa

• Bởi Tuyên giáo Tỉnh ủy Khánh Hòa
• 13/12/2017 02:33:36
• 1.018 lượt xem
• 0 lượt thích
• 0 bình luận

Đầu tháng 8/1945, tại Xóm Rượu, xã Mỹ Hiệp (phường Ninh Hiệp, thị xã Ninh Hòa ngày nay), Hội nghị thống nhất các lực lượng Việt Minh Khánh Hòa tổ chức thành công. Hội nghị quyết định hợp nhất lực lượng Việt Minh toàn tỉnh và thành lập Ủy ban Mặt trận Việt Minh tỉnh. Sau khi thành lập, Mặt trận Việt Minh tỉnh đã thông qua chương trình hành động chung của phong trào cách mạng toàn tỉnh; phân công nhiệm vụ cho từng đồng chí trong Ban lãnh đạo. Thực hiện chỉ đạo của Tỉnh ủy, Mặt trận Việt Minh tích cực vận động các lực lượng yêu nước trong toàn tỉnh phát triển cơ sở, tham gia xây dựng các đội tự vệ chuẩn bị tổng khởi nghĩa giành thắng lợi trong cách mạng Tháng Tám năm 1945.  

Trong bầu không khí sục sôi tinh thần yêu nước, giương cao ngọn cờ đoàn kết các lực lượng yêu nước, Mặt trận Việt Minh tỉnh đã nhanh chóng thu hút mạnh mẽ tất cả các tầng lớp nhân dân trong tỉnh, kể cả tư sản, địa chủ, nhân sĩ yêu nước, trí thức, văn nghệ sĩ… không phân biệt giai cấp, tôn giáo tham gia ngày càng nhiều vào Mặt trận Việt Minh. Phong trào cách mạng trong tỉnh có những chuyển biến mới, cơ sở Việt Minh phát triển rộng khắp, với hàng ngàn hội viên cứu quốc, phong trào lên mạnh ở vùng nông thôn và các thị xã, thị trấn. Ở Nha Trang, cơ sở Việt Minh phát triển rộng rãi trong viên chức các sở công và tư, trong giới công thương, công nhân, lao động, những người buôn bán; đặc biệt trong công chức cao cấp và trí thức có tên tuổi tại Nha Trang cũng hăng hái tham gia Việt Minh. Liên đoàn thanh niên Khánh Hòa, với trên 2000 đoàn viên, nòng cốt là thanh niên cứu quốc thu hút đông đảo thanh niên công nhân, công chức, học sinh, lôi kéo thanh niên ra khỏi ảnh hưởng của liên đoàn lao động ngụy và thanh niên Phan Anh bằng nhiều hoạt động khác nhau.

Ở Ninh Hòa, thông qua lực lượng nòng cốt ở các khu vực, Việt Minh ở phủ Ninh Hòa phát triển gần 1000 cơ sở trong các tầng lớp nhân dân, các tổ chức quần chúng cứu quốc, phát triển mạnh ở vùng Hòn Khói, Suối Ré, thị trấn. Trong trung tâm phủ lỵ, nhiều công chức, trí thức ở các cơ sở kiểm lâm, nhà dây thép, cơ sở chế biến thuốc lá, trong bộ máy nha lại hăng hái gia nhập vào hàng ngũ Việt Minh. Một số cơ sở như Công ty Thương chánh Hòn Khói, Trường tiểu học Pháp Việt Ninh Hòa đã liên hệ với tổ chức Việt Minh ở Ninh Hòa để hoạt động.

Tại Vạn Ninh, thông qua đảng viên và cốt cán cách mạng, cơ sở Việt Minh phát triển rất mạnh, tương đối đều khắp trong toàn huyện, nhất là ở các tổng Phước Thiện, Phước Tường Nội. Việc tuyên truyền Việt Minh gần như công khai, đánh tan mọi luận điệu tuyên truyền của chính phủ bù nhìn Trần Trọng Kim và các đảng phái thân Nhật.

Không chỉ kêu gọi quần chúng nhân dân tham gia, Việt Minh tỉnh cũng đã gây được cơ sở và nắm được một số chỉ huy và lính bảo an tại thị xã Nha Trang, Ba Ngòi, Ninh Hòa…, vận động một số trí thức trong “Ủy ban Trị sự quốc gia” do Nhật lập ra, có cảm tình với cách mạng, cung cấp tin tức có giá trị và vũ khí cho cách mạng. Mặt trận Việt Minh ở Ninh Hòa đã vận động khoảng 10 binh sĩ đồn khố xanh từ binh nhì đến cấp thượng sĩ, nhiều tổng lý ngả về phía Việt Minh.

Cùng công tác tuyên truyền, giáo dục, giác ngộ quần chúng để xây dựng và phát triển lực lượng chính trị, thực hiện chủ trương của Tỉnh ủy, Ban Vận động cứu quốc tỉnh, Ủy ban Mặt trận Việt Minh tỉnh chỉ đạo Ủy ban Việt Minh các cấp gấp rút phát triển lực lượng tự vệ, tổ chức các đội vũ trang quần chúng để bảo vệ cơ sở cách mạng, dẫn đường cho cán bộ, hỗ trợ các cuộc đấu tranh của quần chúng. Việt Minh ở các địa phương đã khẩn trương tuyển chọn những hội viên cứu quốc ưu tú, có sức khỏe, nhiệt tình vào các đội tự vệ, dân quân. Tại Nha Trang, đồng chí Trần Việt Châu được giao nhiệm vụ tổ chức và chỉ huy lực lượng tự vệ. Các ga-ra sửa chữa ô tô như Séc-ne, Đờ-mông-phơ-réch, nhà ga xe lửa, xí nghiệp hỏa xa, viện Pasteur… đều có đội tự vệ. Ở Hòa Tân, Đại Điền (Diên Khánh), các đội tự vệ cũng đã được xây dựng. Ở Ninh Hòa, Vạn Ninh tập trung phát triển các đội tự vệ để bảo vệ các cuộc họp bí mật của Đảng, Việt Minh, bảo vệ cán bộ, cơ sở và hỗ trợ quần chúng đấu tranh.

Cơ sở Việt Minh phát triển đến đâu thì đội tự vệ cứu quốc được xây dựng đến đó. Với việc chuẩn bị chu đáo về mặt lực lượng, cơ sở cách mạng, dưới sự chỉ đạo trực tiếp của Ủy ban mặt trận Việt Minh các cấp, phong trào đấu tranh của quần chúng khắp nơi trong tỉnh diễn ra mạnh mẽ. Với sự hỗ trợ của các đội tự vệ, những cuộc đấu tranh chống thuế, chống thu vét bông xơ, lúa gạo và lệnh cấm dệt vải, niêm phong các khung cửi thủ công của chính quyền bù nhìn của nhân dân đã phát triển thành phong trào có tính toàn dân nổ ra liên tục và quyết liệt. Trong các vùng nông thôn Vạn Ninh, Ninh Hòa, nhiều nơi phong trào lên mạnh, quần chúng đã làm chủ thôn xóm. Những thắng lợi trong đấu tranh chính trị của nhân dân các địa phương trở thành lực đẩy, khi thời cơ “Nhật tuyên bố đầu hàng Đồng minh”, nhân dân nhất tề đứng lên khởi nghĩa giành chính quyền thắng lợi. Ở Vạn Ninh, sáng 14/8 hàng ngàn đồng bào các nơi trong huyện, phần lớn là tổng Phước Tường Nội, tập trung về huyện làm cuộc mít tinh. Chỉ trong 3 ngày đấu tranh, chính quyền cách mạng đã nhanh chóng được thành lập khắp các làng xã. Ở Ninh Hòa, trong ba ngày, quần chúng nổi dậy giành chính quyền thắng lợi ở hầu hết vùng nông thôn. Với thắng lợi giòn giã ở Vạn Ninh, Ninh Hòa đã tác động mạnh mẽ tới địa bàn Nha Trang và phía Nam Khánh Hòa. Xác định Nha Trang là địa bàn khá mạo hiểm, có vị trí chính trị rất nhạy cảm, dưới sự chỉ đạo Tỉnh ủy, Ủy ban Mặt trận Việt Minh tỉnh, Ủy ban Việt Minh ở Nha Trang thi hành một chính sách mềm dẻo khiến cho bọn Nhật không dám can thiệp vào công việc nội bộ của ta. Thông qua các cơ sở Việt Minh, ta biết tin bọn đầu sỏ ngụy quyền dự định tổ chức mít-tinh lớn của thanh niên vào ngày 19/8. Theo chỉ đạo của Tỉnh ủy, Ủy ban khởi nghĩa tỉnh, Mặt trận Việt Minh tỉnh chỉ đạo, đồng chí Đào Thiện Thi tranh thủ điều kiện hợp pháp, tạo thuận lợi cho việc tập hợp quần chúng và binh sĩ yêu nước đến địa điểm mít-tinh, kéo những tên cầm đầu chính quyền bù nhìn tỉnh, thị xã Nha Trang, Vĩnh Xương, Diên Khánh và các sĩ quan Nhật đóng tại Nha Trang đến dự. Đồng thời huy động nhân dân huyện Diên Khánh, Vĩnh Xương nổi dậy khởi nghĩa cùng ngày với Nha Trang. Với sự hỗ trợ của lực lượng tự vệ, cuộc mít-tinh ở Nha Trang đã biến thành cuộc tuần hành thị uy. Ngày 19/8/1945, khởi nghĩa của nhân dân Nha Trang thành công. Sau khi giành chính quyền ở Nha Trang, nhân dân huyện Vĩnh Xương, Diên Khánh tiến hành chiếm huyện đường, và tràn về các xã, thôn lập chính quyền cách mạng. Riêng huyện Cam Ranh, đêm 19/8, Ủy ban Việt Minh huyện đã nhanh chóng triển khai kế hoạch khởi nghĩa thành công.

Dưới sự đạo của Tỉnh ủy lâm thời, Mặt trận Việt Minh tỉnh Khánh Hòa đã đoàn kết được các lực lượng yêu nước trong tỉnh, phát triển cơ sở rộng khắp, tham gia xây dựng lượng tự vệ để khi thời cơ cách mạng đến, tất cả đều nhất tề đứng lên khởi nghĩa thắng lợi, xóa bỏ hoàn toàn chính quyền tay sai của Nhật, thành lập chính quyền cách mạng từ tỉnh đến huyện, xã.

BN