Nguyên tắc “ba tốt” và 11 điều phải làm để bảo vệ sức khỏe trong Chiến dịch Điện Biên Phủ

Nguyên tắc “ba tốt” và 11 điều phải làm để bảo vệ sức khỏe trong Chiến dịch Điện Biên Phủ

• Bởi Tuyên giáo Tỉnh ủy Khánh Hòa
• 16/04/2024 07:52:13
• 53 lượt xem
• 0 lượt thích
• 0 bình luận

Thêm vào đó còn có những khó khăn khách quan như vùng Tây Bắc khi đó còn là vùng “Rừng thiêng nước độc”, là vùng có dịch bệnh sốt rét rất nặng, có cả ruồi vàng và thường trực là những ổ dịch tả, kiết lị. Chính vì vậy việc phải thực hiện nghiêm nguyên tắc “ba tốt” trong hành quân: “Đi tốt, ăn tốt, ngủ tốt” trở nên càng quan trọng.

Nhờ việc các chiến sĩ thực hiện nghiêm nguyên tắc “Ba tốt” (đi tốt, ăn tốt, ngủ tốt) nên trong suốt 56 ngày đêm diễn ra Chiến dịch Điện Biên Phủ không xảy ra đại dịch, sức khỏe chiến sĩ được bảo đảm, nâng cao khả năng chiến đấu, góp phần quan trọng làm nên Chiến thắng Điện Biên Phủ. 

Nguyên tắc “Ba tốt”

“Đi tốt”: Trước khi hành quân, chỉ huy từng đơn vị phải có trách nhiệm nhắc nhở chiến sĩ kiểm tra giày, dép cao su xem có vừa không; mỗi người phải có một bộ quai dép dự trữ, phải có kẹp rút dép. Kiểm tra tất cả các quân tư trang trước khi hành quân, nếu thấy đồ đạc gì không cần thiết nhất định phải bỏ lại. Các bác sĩ của Ban Quân y chiến dịch đã phổ biến tới từng tiểu đội kinh nghiệm chống phồng chân, nứt nẻ chân, nước ăn chân, cước chân, bong gân.... Việc áp dụng cách ngâm chân bằng nước nóng trong hố có lót nilon vào buổi sáng ngay sau một đêm hành quân được thừa nhận là có hiệu quả tốt nhất. 

Bộ đội và dân công mở đường từ Tuần Giáo vào Điện Biên Phủ. Ảnh tư liệu

“Ăn tốt”: Bảo đảm ăn thức ăn nóng và uống nước chín tại chiến trường là nhiệm vụ rất nặng nề với khối hậu cần. Ban Quân y chiến dịch nghiêm cấm chiến sĩ không ăn thực phẩm ôi, thiu, đồ ăn nghi nhiễm độc. Mỗi đơn vị phải phân công cụ thể cho từng người: Người đào bếp Hoàng Cầm, người kiếm củi, người lấy nước, có lúc phải chuẩn bị củi khô phòng khi trời mưa để đảm bảo thức ăn phải đủ nóng. 

“Ngủ tốt”: Ngày đầu của chiến dịch, bộ đội ta tổ chức rất chậm, phải mất hàng giờ mới thu xếp xong chỗ nằm. Bằng sự sáng tạo của mình, các đơn vị đã rút dần xuống còn 30 phút, rồi 15 phút, trong thực tế có nhóm rút xuống còn 7 phút để có thể ngủ sớm hơn. Trong vòng 15 phút phải hoàn thành việc nhóm lửa có đủ ánh sáng, gom lá rải làm đệm, mắc màn để phòng muỗi, có đủ nước để ngâm chân. 

Nhờ thực hiện nghiêm nguyên tắc “Ba tốt” các đơn vị đã hành quân tới chiến trường và tập kết đúng thời gian quy định, quân số khỏe mạnh đạt tới 98-99%. Con số này được các nhà lịch sử quân sự đánh giá là lý tưởng, vì ở mọi cuộc chiến tranh trên thế giới, con số này chỉ đạt 80-82%, cá biệt có những đội quân mất 50% sức chiến đấu do tổn hao quân lực vì thường xuyên đối mặt với bệnh tật. 

Điều lệnh sức khỏe

Trong quá trình diễn ra Chiến dịch Điện Biên Phủ, các loại bệnh sốt rét, kiết lị, chứng suy nhược do thiếu vitamin hoành hành, ảnh hưởng nhiều tới sức khỏe bộ đội. Đặc biệt trong những tháng cuối chiến dịch bắt đầu có mưa nhiều nên giao thông hào lầy lội, quần áo, giày dép của nhiều chiến sĩ bị rách phải đi chân đất, bệnh ngoài da phát triển mạnh, tình trạng thiếu ngủ kéo dài, sức khỏe của bộ đội giảm sút nhiều, nhất là ở các đơn vị ngày đêm đối mặt với quân Pháp tại lòng chảo Điện Biên Phủ. Ở nhiều đơn vị, quân số khỏe chỉ còn 40%. 

Đại tướng Võ Nguyên Giáp và các chiến sĩ. Ảnh tư liệu

Trước tình hình nguy cấp đó, bác sĩ Từ Giấy - Trưởng Tiểu ban Phòng dịch - Ban Quân y chiến dịch đệ trình lên Tổng tư lệnh xin banh hành 10 điều phải làm về giữ gìn sức khỏe và đã được Tổng tư lệnh chấp thuận ngay mà không phải chỉnh sửa. Nhưng Đại tướng Võ Nguyên Giáp đã bổ sung điều thứ 11: “Đơn vị, cá nhân nào tích cực chấp hành, giữ vững quân số chiến đấu sẽ được khen thưởng. Đơn vị, cá nhân nào thiếu gương mẫu, không tích cực chấp hành để quân số hao hụt nhiều sẽ bị kỷ luật”. Ngay sau khi ban hành quy định đặc biệt và rất cụ thể này, các Đại đoàn 308, 312, 316, 304, 351 cùng với quân y của các đơn vị tổ chức thực hiện rất nghiêm, đem lại hiệu quả ngay tức khắc vì sự cụ thể, sát thực tế và tính khoa học của nó. 

Quy định này của Đại tướng Võ Nguyên Giáp đã giải quyết căn bản được tư tưởng tiêu cực, thói quen tạm bợ, thiếu khoa học trước đây của bộ đội ta. Trên cơ sở đó cán bộ, cấp ủy có điều kiện tốt hơn để cùng chăm lo sức khỏe đời sống bộ đội. Với việc thực hiện nghiêm túc yêu cầu “Ba tốt” và 11 điều phải làm để bảo vệ sức khỏe chiến đấu dài ngày, nên chỉ sau thời gian ngắn, các bệnh sốt rét, ghẻ lở, kiết lị đã biến mất, sức khỏe và tâm lý của các chiến sĩ được bảo đảm cho tới ngày toàn thắng 7-5-1954. 

Nội dung 11 điều quy định:

1. Phải ngủ màn, phải uống thuốc phòng sốt rét đúng quy định, cứ 5 ngày 2 viên.

2. Tuyệt đối không được uống nước lã. Bảo đảm đủ nước chín hoặc đã khử trùng.

3. Không được ăn thức ăn sống, thịt hộp phồng hơi, thức ăn, nước uống do địch bỏ lại chưa qua kiểm tra. 

4. Bình thường bảo đảm ngủ tối thiểu mỗi ngày 6 giờ và 1 giờ nghỉ. 

5. Thường xuyên quét dọn nơi ăn ở sạch sẽ, hầm ngủ có ván, che được nắng, không bị nước ngập hoặc bị mưa hắt, có lỗ thông hơi.

6. Phải tranh thủ tắm giặt và cắt tóc, nhất là phải giữ gìn không có chấy rận để đề phòng các bệnh dịch sốt chấy rận rất nguy hiểm.

7. Cấm phóng uế bừa bãi để trừ ruồi nhặng. Mỗi tiểu đội phải có một hố tiêu và một hố tiểu (sâu 1,5m có nắp đậy kín). 

8. Mỗi người phải có một khẩu trang phòng độc để che miệng, thường xuyên mang theo người (dày 8 lượt vải mỏng, rộng 10cm, dài 15cm).

9. Đề phòng bệnh truyền nhiễm, đơn vị tác chiến hoặc trú quân ở khu vực nào phải chôn cất xác địch, xác súc vật và tẩy uế ngay khu vực đó. Phải tập trung tiêu hủy những đồ vật, giấy tờ, truyền đơn, tranh ảnh khả nghi có trúng độc.

10. Cán bộ các cấp phải bảo đảm làm đúng những điều quy định trong bản mệnh lệnh bảo vệ sức khỏe này. Tiểu đoàn mỗi tuần 1 lần, trung đoàn nửa tháng 1 lần, đại đoàn 1 tháng 1 lần phải xuống các đơn vị kiểm tra thực hiện nghiêm.

11. Đơn vị, cá nhân nào tích cực chấp hành, giữ vững quân số chiến đấu sẽ được khen thưởng. Đơn vị, cá nhân nào thiếu gương mẫu, không tích cực chấp hành để quân số hao hụt nhiều sẽ bị kỷ luật. 

TRƯỜNG AN (tổng hợp)

1. Bảo tàng Chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ (btctdbp-svhttdl.dienbien.gov.vn)

2. Báo Chính phủ (baochinhphu.vn)