Là Chủ tịch Đảng và là Chủ tịch nước đầu tiên của nước Việt Nam dân chủ cộng hòa, một quan tâm hàng đầu của Chủ tịch Hồ Chí Minh là sử dụng mối quan hệ biện chứng giữa đạo đức và luật pháp trong xây dựng, quản lý con người và xã hội, trong xây dựng Đảng cầm quyền và xây dựng Nhà nước pháp quyền nhân nghĩa trong sạch vững mạnh. Trong suốt quá trình lãnh đạo Đảng và Nhà nước, điểm xuyên suốt tư tưởng đạo đức và pháp luật Hồ Chí Minh là tất cả đều hướng về nhân dân, đảm bảo quyền lực thuộc về nhân dân, vì hạnh phúc của nhân dân.

Chủ tịch Hồ Chí Minh kết hợp đạo đức - pháp luật xây dựng Đảng, Nhà nước trong sạch vững mạnh
Chủ tịch Hồ Chí Minh kết hợp đạo đức - pháp luật xây dựng Đảng, Nhà nước trong sạch vững mạnh

 Đạo đức là một hình thái ý thức xã hội, là một hệ thống quy tắc, tiêu chuẩn, chuẩn mực xã hội mà nhờ đó con người tự nguyện điều chỉnh hành vi của mình cho phù hợp với lợi ích của cộng đồng, xã hội. Luật pháp cũng là một hình thái ý thức xã hội, là hệ thống các nguyên tắc xử sự do Nhà nước ban hành, bắt buộc công dân phải thực hiện nhằm điều chỉnh các mối quan hệ xã hội, bảo vệ trật tự kỷ cương xã hội. Đạo đức xã hội hội tốt đẹp, thì luật pháp sẽ được thực hiện nghiêm minh. Pháp luật sẽ thường xuyên bị vi phạm nếu có sự xuống cấp đạo đức trong xã hội và nhất là sự suy thoái biến chất của đội ngũ Đảng viên của Đảng, công chức của Nhà nước. Luật pháp bị buông lỏng tạo điều kiện cho đạo đức xuống cấp. 

Ảnh minh họa

Trong lịch sử trước đây, từng đã có nhà cầm quyền đề cao đạo đức, hình thành nên thuyết Đức trị chủ trương điều hành chính sự bằng đạo đức, có nhà cầm quyền đề cao pháp luật, hình thành nên thuyết Pháp trị dùng pháp luật để trị nước, trị dân, dựa vào pháp luật để hướng dân chúng đi vào kỷ cương. Song, ở bất cứ đâu các nhà chính trị kiệt xuất cũng đều đã khai thác mối quan hệ tác động qua lại lẫn nhau giữa đạo đức và luật pháp, khai thác điểm chung giữa luật pháp và đạo đức là chúng đều tồn tại nhằm điều chỉnh hành vi con người cho phù hợp với lợi ích, yêu cầu chung của xã hội, bảo vệ trật tự kỷ cương xã hội.

Trong lịch sử hiện đại, Chủ tịch Hồ Chí Minh là một lãnh tụ vĩ đại đã khéo léo kết hợp vai trò của đạo đức và pháp luật trong việc giáo dục, xây dựng con người và quản lý xã hội. Người khẳng định: “Luật pháp dựa vào đạo đức, mặt khác  luật pháp bảo vệ đạo đức”1. Pháp luật và đạo đức đều nhằm mục đích thể hiện, thực hiện và bảo vệ quyền con người, đạo lý làm người. Mỗi con người sống có đạo đức là từ suy nghĩ đến hành động đều hướng theo các chuẩn mực đạo đức xã hội. Người có đạo đức đương nhiên thuận ý tuân theo các quy định pháp luật. Còn người dù buộc phải tuân theo pháp luật thì đồng thời cũng phải tôn trọng và thực hiện những chuẩn mực đạo đức. Trong tư tưởng Hồ Chí Minh, pháp luật và đạo đức có mối quan hệ mật thiết với nhau. Pháp luật là một biện pháp để khẳng định các chuẩn mực đạo đức. Đạo đức là những nguyên tắc, chuẩn mực, định hướng giá trị được xã hội thừa nhận, có tác dụng chi phối, điều chỉnh hành vi con người trong quan hệ với người khác, với cộng đồng. 

Tư tưởng pháp quyền và tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh đều thống nhất đề cao giá trị số 1 của con người Việt Nam là yêu nước thương dân. Người khẳng định: “Nghĩ cho cùng, vấn đề tư pháp, cũng như mọi vấn đề khác, trong lúc này, là vấn đề ở đời và làm người. Ở đời và làm người là phải thương nước, thương dân, thương nhân loại đau khổ bị áp bức. Phải làm sao đóng góp vào việc làm cho nước được độc lập, dân được tự do, hạnh phúc, nhân loại khỏi đau khổ”2. Hồ Chí Minh khẳng định rõ phẩm chất đầu tiên của đạo đức mới, đạo đức cách mạng. “Đạo đức, ngày trước thì chỉ trung với vua, hiếu với cha mẹ. Ngày nay, thời đại mới, đạo đức cũng phải mới. Phải trung với nước. Phải hiếu với toàn dân, với đồng bào3.

Từ phương diện pháp luật thì phản quốc và chống lại nhân dân là tội phạm số 1. Bất kỳ ai vi phạm, pháp luật cũng phải thẳng tay trừng trị. Tháng 2-1946 khi thành lập Chính phủ liên hiệp lâm thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã thành lập Quốc gia cố vấn đoàn do cựu hoàng Vĩnh Thụy làm Trưởng đoàn. Đến tháng 3-1946, tham gia phái đoàn Việt Nam Dân chủ Cộng hòa sang Trùng Khánh thăm viếng Trung Hoa, khi kết thúc Vĩnh Thụy đã chạy trốn sang Hồng Kông. Tháng 3-1949, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã tuyên bố trước nhân dân ta và thế giới: “Vĩnh Thụy trở về với 10.000 viễn binh Pháp, để giết hại thêm đồng bào Việt Nam. Vĩnh Thụy cam tâm bán nước, đó là sự thực… Vĩnh Thụy làm tay sai cho thực dân, là một tên phản quốc. Pháp luật Việt Nam tuy khoan hồng với những người biết cải tà quy chính nhưng sẽ thẳng tay trừng trị những tên Việt gian đầu sỏ đã bán nước buôn dân4.

Từ khi chuẩn bị thành lập Đảng, Hồ Chí Minh đã khẳng định rõ tầm quan trọng của việc xây dựng đảng về mặt đạo đức. Đến khi Đảng ta trở thành đảng cầm quyền, thấu hiểu quyền lực dễ tha hóa con người thiếu cái gốc đạo đức vững chắc, nên Chủ tịch Hồ Chí Minh càng ngày càng quan tâm xây dựng Đảng về đạo đức, coi đạo đức cách mạng là cái gốc, là nền tảng tinh thần quyết định sự trong sạch và phát triển bền vững, mạnh mẽ của một Đảng cầm quyền.

Xây dựng Đảng đạo đức, văn minh là biện pháp quan trọng không thể thiếu để giữ vững vị thế Đảng Cộng sản Việt Nam là đảng cầm quyền hành động theo pháp luật. Đạo đức cách mạng là gốc, là nền tảng tinh thần của người cách mạng. Người khẳng định: " Cũng như sông thì có nguồn mới có nước, không có nguồn thì sông cạn. Cây phải có gốc, không có gốc thì cây héo. Người cách mạng phải có đạo đức, không có đạo đức thì dù tài giỏi mấy cũng không lãnh đạo được nhân dân"5Đạo đức cách mạng là cơ sở tạo nên sức mạnh, uy tín lãnh đạo của Đảng, là gốc trong công tác xây dựng Đảng và lãnh đạo cách mạng. Khẳng định sức mạnh của đạo đức trong cách mạng Hồ Chí Minh chỉ rõ: “Làm cách mạng để cải tạo xã hội cũ thành xã hội mới là một sự nghiệp rất vẻ vang, nhưng nó cũng là một nhiệm vụ rất nặng nề, một cuộc đấu tranh rất phức tạp, lâu dài, gian khổ. Sức có mạnh mới gánh được nặng và đi được xa. Người cách mạng phải có đạo đức cách mạng làm nền tảng, mới hoàn thành được nhiệm vụ cách mạng vẻ vang6“Mọi việc thành hay là bại, chủ chốt là do cán bộ có thấm nhuần đạo đức cách mạng, hay là không”7,

          Chủ tịch Hồ Chí Minh khẳng định đạo đức cách mạng giúp người cách mạng vượt qua mọi khó khăn gian khổ, có bản lĩnh thắng không kiêu, bại không nản:  “Có đạo đức cách mạng thì khi gặp khó khăn, gian khổ, thất bại, cũng không sợ sệt, rụt rè, lùi bước…Có đạo đức cách mạng thì khi gặp thuận lợi và thành công cũng vẫn giữ vững tinh thần gian khổ, chất phác, khiêm tốn, “lo trước thiên hạ, vui sau thiên hạ”; lo hoàn thành nhiệm vụ cho tốt chứ không kèn cựa về mặt hưởng thụ; không công thần, không quan liêu, không kiêu ngạo, không hủ hóa8.

Để giữ vững vai trò của một Đảng cầm quyền lãnh đạo Nhà nước và toàn dân trong sự nghiệp xây dựng, bảo vệ Tổ quốc, Chủ tịch Hồ Chí Minh khẳng định rõ: Đảng ta phải "là đạo đức, là văn minh"9. “Đảng ta là một đảng cầm quyền. Mỗi đảng viên và cán bộ phải thật sự thấm nhuần đạo đức cách mạng, thật sự cần kiệm liêm chính, chí công vô tư. Phải giữ gìn Đảng ta thật trong sạch, phải xứng đáng là người lãnh đạo, là người đầy tớ thật trung thành của nhân dân”10. Đảng lãnh đạo Nhà nước và toàn xã hội nhưng phải hoạt động trong khuôn khổ luật pháp. Cán bộ Đảng viên vừa phải giữ gìn đạo đức cách mạng vừa phải tuân thủ kỷ luật Đảng và pháp luật của Nhà nước. Chủ tịch Hồ Chí Minh hết lòng hết sức giáo dục, rèn luyện đạo đức cho cán bộ, đảng viên, công chức, đồng thời khẳng định Pháp luật phải trừng trị nghiêm khắc những kẻ vi phạm đạo đức, vi phạm kỷ luật Đảng, vi phạm pháp luật Nhà nước.” “Pháp luật phải thẳng tay trừng trị những kẻ bất liêm, bất kỳ kẻ ấy ở địa vị nào, làm nghề nghiệp gì”11.

Chủ tịch Hồ Chí Minh chủ trương kết hợp đạo đức và pháp luật trong xây dựng Nhà nước pháp quyền nhân nghĩa của dân do dân vì dân trong sạch vững mạnhNhà nước quản lý xã hội bằng pháp luật. Nhà nước hoạt động trên cơ sở Hiến pháp, pháp luật. Pháp luật là tối thượng. Pháp luật đó được xây dựng trên cơ sở đạo đức mới và nhằm bảo vệ đạo đức, bảo vệ quyền làm người, quyền làm chủ của công dân. Pháp quyền nhân nghĩa Hồ Chí Minh là tư tưởng về quyền lực tối thượng của pháp luật Nhà nước được xây dựng và thực thi với mục đích vì nhân dân, phục vụ nhân dân. Pháp quyền mang nội dung đạo lý làm người.

Sự kết hợp đạo đức với pháp luật thể hiện rõ trong chủ trương của Hồ Chí Minh xây dựng một Chính phủ kiến tạo, liêm chính, hoạt động trên cơ sở Hiến pháp, pháp luật, phục vụ nhân dân có hiệu quả. Tại phiên họp ngày 31-10-1946 của Kỳ họp thứ hai Quốc hội khoá I, sau khi được Quốc hội nhất trí giao trách nhiệm thành lập Chính phủ mới, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã tuyên bố trước Quốc hội: “Tuy trong quyết nghị không nói đến, không nêu lên hai chữ liêm khiết, tôi cũng xin tuyên bố trước Quốc hội, trước quốc dân và trước thế giới: Chính phủ sau đây phải là một Chính phủ liêm khiết”12.

Chủ tịch Hồ Chí Minh là người có công lớn nhất, sáng tạo nhất trong sự nghiệp lập hiến và lập pháp ở Việt Nam. Trên cương vị Chủ tịch nước, Người đã hai lần đứng đầu Ủy ban soạn thảo Hiến pháp, (Hiến pháp 1946 và Hiến pháp 1959), đã ký lệnh công bố 16 đạo luật, 613 sắc lệnh và nhiều văn bản dưới luật khác. Người đã khởi xướng xây dựng một nền pháp chế xã hội chủ nghĩa nhằm đảm bảo thực hiện quyền lực của nhân dân, bảo vệ dân chủ, nhân quyền và đạo đức mới.

Ngày 1-1-1960, Chủ tịch Hồ Chí Minh ký sắc lệnh công bố Hiến pháp mới của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa. Ảnh: TTXVN

Người rất coi trọng việc giáo dục pháp luật cho toàn dân, nâng cao dân trí, bồi dưỡng ý thức làm chủ, phát triển văn hóa chính trị và tính tích cực công dân, khuyến khích nhân dân tham gia vào các công việc của Nhà nước, khắc phục mọi thứ dân chủ hình thức. Đồng thời Người hết sức đề cao công tác giáo dục đạo đức công dân cho nhân dân, giáo dục đạo đức cách mạng cho cán bộ, đảng viên công chức. Đặc biệt là đội ngũ cán bộ tư pháp là những người phụ trách thi hành pháp luật cần kết hợp nhuần nhuyễn đạo đức và pháp luật trong công tác của mình theo lời chỉ dẫn của Chủ tịch Hồ Chí Minh: "phụng công, thủ pháp, chí công vô tư”13. “Phụng công” nghĩa là tôn thờ lẽ phải, công bằng, tôn thờ công lý, không thiên lệch. “Thủ pháp” là giữ gìn, bảo vệ pháp luật, không vì lý do gì mà bẻ cong hoặc làm trái háp luật. Muốn “Phụng công, thủ pháp” được thì trước hết cần có đạo đức trong sáng chí công vô tư. Chí công vô tư là không nghĩ đến mình trước, hưởng thụ đi sau, là lòng mình chỉ biết vì Đảng, vì Tổ quốc, vì đồng bào. Thực hành chí công vô tư là phải quét sạch chủ nghĩa cá nhân, nâng cao đạo đức cách mạng. 

Chủ tịch Hồ Chí Minh đặc biệt kết hợp chặt chẽ pháp luật và đạo đức trong cuộc chiến chống 3 thứ giặc nội xâm là quan liêu, tham nhũng, lãng phí, để đảm bảo Nhà nước trong sạch, vững mạnh, hiệu quả. Trong quá trình dày công giáo dục đảng viên, cán bộ, công chức đạo đức Cần, Kiệm, Liêm, Chính; Chí Công Vô Tư, chính Hồ Chí Minh đã gương mẫu thực hiện đạo đức cách mạng, trở thành hiện thân, biểu tượng cao đẹp nhất của các đức tính Cần, Kiệm, Liêm, Chính, Chí Công Vô Tư. Hồ Chí Minh đã trở thành lãnh tụ vĩ đại đồng thời là người con Trung Hiếu nhất của dân tộc Việt Nam, của nhân dân Việt Nam. Đồng thời Người cũng là hiện thân của pháp quyền nhân nghĩa và công lý.

Đi đôi với giáo dục đạo đức tận tình, Người kịp thời ban hành pháp luật và thực hiện rất nghiêm minh. Ngày 27-11-1945, Chủ tịch Hồ Chí Minh ký Sắc lệnh ấn định hình phạt tội đưa và nhận hối lộ. Ngày 26-1-1946, Người ký “Quốc lệnh” khép tội tham ô, trộm cắp của công vào tội tử hình.

Việc xét xử nghiêm minh và y án tử hình với đại tá Trần Dụ Châu, Cục trưởng Cục Quân nhu về tội tham nhũng trong thời kỳ kháng chiến chống Pháp, việc y án tử hình với Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp Trương Việt Hùng về tội cặp bồ nhí rồi giết vợ thời kỳ đầu xây dựng chủ nghĩa xã hội ở miền Bắc, cho thấy rõ Hồ Chí Minh là người kết hợp nhuần nhuyễn, sáng sáng tạo truyền thống pháp trị và đức trị trong thực tế xây dựng, điều hành hoạt động của bộ máy Nhà nước ta. Để xây dựng Nhà nước trong sạch vững mạnh, Xây phải đi đôi với Chống. Xây là ra sức giáo dục, bồi dưỡng, nâng cao đạo đức cách mạng. Khen thưởng người tốt đi đôi với trừng phạt người xấu. Cần chống chủ nghĩa cá nhân và dùng pháp luật nghiêm trị những kẻ vi phạm pháp luật và thoái hoá đạo đức trầm trọng. “Đức trị” phải đi đôi với “pháp trị”. Phải đánh thắng giặc nội xâm là tham nhũng, lãng phí, quan liêu, làm cho bộ máy Đảng, Nhà nước trong sạch, vững mạnh mới có thể đánh thắng giặc ngoại xâm, phát triển đất nước giàu mạnh, hùng cường. Người chỉ rõ: “Tham ô, lãng phí, quan liêu là một thứ "giặc ở trong lòng". Nếu chiến sĩ và nhân dân ra sức chống giặc ngoại xâm mà quên chống giặc nội xâm, như thế là chưa làm tròn nhiệm vụ của mình. Tham ô, lãng phí, quan liêu là một thứ “giặc ở trong lòng”. Nếu chiến sĩ và Nhân dân ra sức chống giặc ngoại xâm mà quên chống giặc nội xâm, như thế là chưa làm tròn nhiệm vụ của mình”14

Tăng cường giáo dục đạo đức, nâng cao hiệu lực pháp luật trong xây dựng chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị hiện nay theo tư tưởng Hồ Chí Minh

Trong phương hướng, nhiệm vụ đẩy mạnh hơn nữa công tác xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh, Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng xác định: “Trong những năm tới phải đặc biệt coi trọng và đẩy mạnh hơn nữa xây dựng chỉnh đốn Đảng toàn diện về chính trị, tư tưởng, đạo đức, tổ chức và cán bộ”15. Trong đó, cần “Tập trung xây dựng Đảng về đạo đức16.

Trước hết cần nâng cao nhận thức của cấp ủy và đội ngũ cán bộ, đảng viên về tầm quan trọng và ý nghĩa to lớn của việc tập trung xây dựng Đảng về đạo đức theo định hướng của Đại hội XIII. Kiên quyết, kiên trì thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 khóa XI, khóa XII, Kết luận Kết luận số 21-KL/TW ngày 25/10/2021, Hội nghị lần thứ tư Ban Chấp hành Trung ương Đảng khoá XIII về đẩy mạnh xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị; kiên quyết ngăn chặn, đẩy lùi, xử lý nghiêm cán bộ, đảng viên suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, biểu hiện "tự diễn biến", "tự chuyển hoá". Đổi mới và triển khai đồng bộ việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh gắn với nhận diện, đấu tranh ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng, chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện "tự diễn biến", "tự chuyển hoá"; xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh.

          Các cấp ủy Đảng, chính quyền và các cơ quan, đơn vị cần phát huy những kết quả đạt được trong những năm qua, tiếp tục đẩy mạnh hơn nữa việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh. Nghiêm túc, tự giác thực hiện hiệu quả những yêu cầu, nhiệm vụ đã được chỉ ra tại Kết luận số 01-KL/TW, ngày 18-5-2021 của Bộ Chính trị về việc tiếp tục thực hiện Chỉ thị 05-CT/TW của Bộ Chính trị về “Đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh”.

          Kiên quyết đấu tranh chống chủ nghĩa cá nhân, tệ quan liêu, tham nhũng, lãng phí, lối sống cơ hội, thực dụng bè phái, nói không đi đôi với làm trong cán bộ, đảng viên. “Bằng các giải pháp mạnh mẽ, quyết liệt, đồng bộ để ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, biểu hiện "tự diễn biến", "tự chuyển hóa" trong nội bộ”17. Đưa việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh trở thành việc làm thường xuyên, nhu cầu văn hóa tinh thần trong Đảng, tạo dấu ấn rõ rệt về xây dựng văn hóa Đảng, để Đảng thật sự là đạo đức, là văn minh.

Đề cao và thực hiện nghiêm tự phê bình và phê bình từ Trung ương đến chi bộ, khắc phục tình trạng nể nang, né tránh, ngại va chạm, "dĩ hoà vi quý". Chủ tịch Hồ Chí Minh khẳng định rõ: “Nghiêm chỉnh tự phê bình và phê bình là cách tốt nhất để củng cố và phát triển sự đoàn kết và thống nhất của Đảng“18Cấp ủy cấp trên chủ động gợi ý kiểm điểm đối với tập thể, cá nhân ở những nơi có vấn đề. Phức tạp, có biểu hiện suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, "tự diễn biến", "tự chuyển hóa".

 Nghiên cứu, bổ sung, hoàn thiện các chuẩn mực đạo đức cách mạng theo tinh thần “Đảng ta là đạo đức, là văn minh” phù hợp với điều kiện mới và truyền thống văn hóa tốt đẹp của dân tộc, để làm cơ sở cho cán bộ, đảng viên tự giác tu dưỡng, rèn luyện, tự điều chỉnh hành vi ứng xử trong công việc hằng ngày.

 Thực hiện tốt các quy định về trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên, nhất là người đứng đầu các cấp, cán bộ có chức vụ càng cao càng phải gương mẫu. Chủ tịch Hồ Chí Minh khẳng định: “Một tấm gương sống còn có giá trị hơn một trăm bài diễn văn tuyên truyền”19. Nói đi đôi với làm và  nêu gương là một nguyên tắc xây dựng đạo đức đồng thời là một phương thức lãnh đạo nhân văn, hiệu quả của Đảng.

Kết hợp giữa giữ vững kỷ luật, kỷ cương của Đảng, đề cao pháp luật của Nhà nước với giáo dục, bồi dưỡng nhân cách, đạo đức cách mạng cho cán bộ, đảng viên. Pháp luật sẽ bị vi phạm nếu xã hội có môi trường đạo đức xuống cấp. Ngược lại pháp luật không nghiêm cũng ảnh hưởng xấu đến tình hình đạo đức của cán bộ, đảng viên viên và nhân dân. Cho nên cả xã hội đều phải thượng tôn pháp luật đi đôi với đề cao việc giáo dục rèn luyện đạo đức của mỗi con người, mới có một nền đạo đức lành mạnh làm nền tảng cho một xã hội có kỷ cương tốt đẹp.

Tư tưởng Hồ Chí Minh về giáo dục đạo đức và tăng cường pháp luật đã được Đảng ta kế thừa và phát triển trong xây dựng Nhà nước pháp quyền mạnh mẽ, trong sạch, vững mạnh có hiệu quả. Tại Đại hội XIII, Đảng ta khẳng định rõ: “Tiếp tục xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam của nhân dân, do nhân dân và vì nhân dân do Đảng lãnh đạo là nhiệm vụ trọng tâm của đổi mới hệ thống chính trị20.

 Về kết hợp đạo đức và pháp luật trong xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam của nhân dân, do nhân dân và vì nhân dân do Đảng lãnh đạo, Đảng ta khẳng định: “Bảo đảm thượng tôn Hiến pháp và pháp luật. Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam tổ chức và hoạt động theo Hiến pháp và pháp luật, quản lý xã hội bằng Hiến pháp và pháp luật, đồng thời coi trọng giáo dục, nâng cao đạo đức xã hội chủ nghĩa; thể chế hoá kịp thời, đầy đủ và tổ chức thực hiện hiệu quả chủ trương, đường lối của Đảng; lấy con người là trung tâm, mục tiêu, chủ thể và động lực phát triển đất nước; Nhà nước tôn trọng, bảo đảm, bảo vệ quyền con người, quyền công dân”21

Để nâng cao năng lực, hiệu lực, hiệu quả hoạt động của nhà nước, cần tập trung xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức có đủ phẩm chất, năng lực phục vụ nhân dân và sự phát triển của đất nước. Tăng cường kỷ luật, kỷ cương đi đôi với cải cách tiền lương, chế độ, chính sách, đãi ngộ, tạo môi trường, điều kiện làm việc để thúc đẩy đổi mới sáng tạo, phục vụ phát triển. Cần có cơ chế lựa chọn, đào tạo, thu hút, trọng dụng nhân tài, khuyến khích, bảo vệ cán bộ dám nghĩ, dám làm, dám đột phá, dám chịu trách nhiệm vì lợi ích chung. Đồng thời, có cơ chế sàng lọc, thay thế kịp thời những người không hoàn thành nhiệm vụ, vi phạm pháp luật, kỷ luật, đạo đức công vụ, đạo đức nghề nghiệp, không còn uy tín đối với nhân dân.

Để xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị trong sạch vững mạnh, Đảng ta khẳng định rõ: “Đảng lãnh đạo, Nhà nước quản lý, Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội làm nòng cốt để nhân dân làm chủ. Cấp ủy, tổ chức đảng, các tổ chức trong hệ thống chính trị, đội ngũ đảng viên, cán bộ, công chức, viên chức nêu gương thực hành dân chủ, tuân thủ pháp luật, đề cao đạo đức xã hội”. Đặc biệt là trong thời gian tới cần coi “Công tác phòng chống tham nhũng, lãng phí là một nhiệm vụ đặc biệt quan trọng trong công tác xây dựng chỉnh đốn Đảng, xây dựng, củng cố hệ thống chính trị rong sạch vững mạnh, củng cố khối đại đoàn kết toàn dân tộc”.        

Học tập và làm theo Chủ tịch Hồ Chí Minh kết hợp đạo đức - pháp luật xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị trong sạch vững mạnh là một giải pháp quan trọng trong việc biến khát vọng của Hồ Chí Minh, của Đảng ta, của nhân dân ta về xây dựng nước Việt Nam phồn vinh, hạnh phúc có thể sánh vai cùng các cường quốc năm châu trở thành hiện thực sinh động trên đất nước ta./.

PGS.TS Nguyễn Thế Thắng 

CHÚ THÍCH:


1.2. Hồ Chí Minh: Về Nhà nước và pháp luật Việt Nam, Nxb Pháp lý, Hà Nội, 1990, tr 173; tr.174.   

3. 12. Hồ Chí Minh: Toàn tập, tập 4, NXB Chính trị quốc gia Sự Thật, Hà Nội, 2011, tr. 170; tr.478.

4 Hồ Chí Minh: Toàn tập, tập 6, NXB Chính trị quốc gia Sự Thật, Hà Nội, 2011, tr. 49.

5. 13. Hồ Chí Minh: Toàn tập, tập 5, NXB Chính trị quốc gia Sự Thật, Hà Nội, 2011, tr. 292; tr. 473.

6 Hồ Chí Minh: Toàn tập, tập 11, NXB Chính trị quốc gia Sự Thật, Hà Nội, 2011, tr. 601.

7 Hồ Chí Minh: Toàn tập, tập 9, NXB Chính trị quốc gia Sự Thật, Hà Nội, 2011, tr. 354.

8 Hồ Chí Minh: Toàn tập, tập 11, NXB Chính trị quốc gia Sự Thật, Hà Nội, 2011, tr. 602-603.

9 Hồ Chí Minh: Toàn tập, tập 12, NXB Chính trị quốc gia Sự Thật, Hà Nội, 2011, tr. 403.

10.18. Hồ Chí Minh: Toàn tập, tập 15, NXB Chính trị quốc gia Sự Thật, Hà Nội, 2011, tr. 612-613; tr. 622.

11 Hồ Chí Minh: Toàn tập, tập 6, NXB Chính trị quốc gia Sự Thật, Hà Nội, 2011, tr. 127.

14 Hồ Chí Minh: Toàn tập, tập 7, NXB Chính trị quốc gia Sự Thật, Hà Nội, 2011, tr. 362-363.

15.16.20.22.23 Đảng Cộng sản Việt Nam: Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, tập 1, NXB Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, 2021, tr. 180; tr. 183; tr. 174; tr. 173; tr. 193.

17 Đảng Cộng sản Việt Nam: Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, tập 2, NXB Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, 2021 tr.236.

19 Hồ Chí Minh: Toàn tập, tập 1, NXB Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, 2011, tr. 284.

21 https://baodongkhoi.vn/toan-van-nghi-quyet-ve-tiep-tuc-xay-dung-va-hoan-thien-nha-nuoc-phap-quyen-xa-hoi-chu-nghia-28112022-a108304.html

 Đạo đức là một hình thái ý thức xã hội, là một hệ thống quy tắc, tiêu chuẩn, chuẩn mực xã hội mà nhờ đó con người tự nguyện điều chỉnh hành vi của mình cho phù hợp với lợi ích của cộng đồng, xã hội. Luật pháp cũng là một hình thái ý thức xã hội, là hệ thống các nguyên tắc xử sự do Nhà nước ban hành, bắt buộc công dân phải thực hiện nhằm điều chỉnh các mối quan hệ xã hội, bảo vệ trật tự kỷ cương xã hội. Đạo đức xã hội hội tốt đẹp, thì luật pháp sẽ được thực hiện nghiêm minh. Pháp luật sẽ thường xuyên bị vi phạm nếu có sự xuống cấp đạo đức trong xã hội và nhất là sự suy thoái biến chất của đội ngũ Đảng viên của Đảng, công chức của Nhà nước. Luật ph&aa

Tin khác cùng chủ đề

Xây dựng xã hội học tập theo tư tưởng Hồ Chí Minh
Quét sạch chủ nghĩa cá nhân để phòng, chống suy thoái
Từ tư tưởng Hồ Chí Minh về chống “giặc nội xâm” đến cuộc đấu tranh phòng, chống tham nhũng trong thời kỳ đổi mới
Chỉ dẫn của Chủ tịch Hồ Chí Minh về làm gương, nêu gương và noi gương của cán bộ, đảng viên và giải pháp thực hiện
Giá trị và sức sống trường tồn của tư tưởng Hồ Chí Minh về nhân dân
Nhận thức sâu sắc tư tưởng Hồ Chí Minh cũng là một cách phòng ngừa sự suy thoái về tư tưởng chính trị

Gửi bình luận của bạn